O/P Angst voor de tandarts

Maar liefst veertig procent van de Nederlandse bevolking zegt bang te zijn voor een tandartsbezoek en naar schatting 800.000 Nederlanders gaan om die reden helemaal niet. Doorgaans leidt dit tot een zichzelf versterkende spiraal van vermijding, tandbederf, ramp-gedachten en een leven vol met angst, pijn en schaamte.

Angst voor de tandarts geeft een overzicht van de kennis die er in de afgelopen jaren over dit verschijnsel – en de behandeling ervan – is opgebouwd. Een psychologische aanpak en pragmatisme staan daarbij centraal. Deze tweede, herziene druk is aangepast aan de nieuwste ontwikkelingen en inzichten. Deel 1 geeft uitleg over wat angst voor de tandheelkundige behandeling inhoudt, wat de belangrijkste oorzaken zijn en welke gevolgen het uitblijven van behandeling heeft.
Ook wordt inzicht gegeven in de specifieke dynamiek van deze angst en de meer pathologische varianten ervan. Vervolgens komt de diagnostiek van tandartsangst aan bod (deel 2).
Deel 3 ten slotte biedt een ruime sortering aan psychologische benaderingen om het probleem bij de wortel aan te pakken. Aan dit deel is een hoofdstuk toegevoegd over factoren die de behandeling kunnen compliceren (hoofdstuk 14).

Angst voor de tandarts is niet alleen geschreven voor tandartsen algemeen practici, angsttandartsen, tandartsassistenten, mondhygiënisten, kaakchirurgen en zij die daarvoor in opleiding zijn. De uitgave is ook bedoeld voor psychologen, orthopedagogen en andere beroepsbeoefenaars in de GGz, met de bedoeling handvatten aan te reiken bij de behandeling van tandartsangstigen.

INHOUD

Deel I Inleiding
1 Milde angst versus pathologische angst voor tandheelkundige situaties
2 Angstwekkende aspecten en diverse angsttypen
3 Oorzaken en het leertheoretisch model
4 Hoe eenmaal bestaande angst in stand wordt gehouden
5 Specifieke vrees versus algemene angst

Deel II Diagnostiek
6 Diagnostische aspecten van angst voor de tandheelkundige behandeling

Deel III Begeleiding en behandeling
7 Het toepassen van een algemene op angstreductie gerichte behandelstijl
8 Het aanleren van coping-vaardigheden
9 Behandeling van een extreme angst voor specifieke tandheelkundige situaties middels exposure in vivo
10 Cognitieve technieken
11 Behandeling van angstwekkende herinneringen
12 Angstbegeleiding en farmacologische ondersteuning
13 De tandheelkundige behandeling van angstige kinderen
14 Factoren die de behandeling compliceren

Bijlagen
Bijlage I Structuur van de angstdiagnostiek
Bijlage II Dental Anxiety Scale (DAS)
Bijlage III Korte vragenlijst om angst voor de tandheelkundige behandeling te meten K-ATB
Bijlage IV Dental Cognitions Questionnaire (DCQ)
Bijlage V Vragenlijst stimulussituaties
Bijlage VI Vragenlijst die de sociale aspecten van angst voor de tandarts meet (SA-DAS)
Bijlage VII Vragenlijst mondgezondheid en kwaliteit van leven (OHIP-14)
Bijlage VIII Vragenlijst Impact of Eventscale (IES)
Bijlage IX Checklist voor psychopathologie
Bijlage X Tips voor patiënten

Literatuur

Prof. dr. Ad de Jongh is tandarts en gz-psycholoog. Hij is als bijzonder hoogleraar Angst- en Gedragsstoornissen verbonden aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Daarnaast is hij honorary professor aan de School of Health Sciences van Salford University in Manchester en hoofdopleider van de postacademische opleiding tot tandarts-angstbegeleiding.