Diagnostiek bij kinderen, jongeren en gezinnen

Goede hulpverlening aan kinderen, jongeren en gezinnen start met een goed diagnostisch onderzoek volgens de principes van de empirische cyclus. Voor het werken met kinderen, jongeren en gezinnen zijn er verschillende kwaliteitsvolle diagnostische modellen beschreven, zoals bijvoorbeeld het handelingsgerichte diagnostische model van Pameijer en van Beukering of het model van de diagnostische cyclus zoals beschreven door de Bruyn, Ruijssenaars, Pameijer en van Aarle.

Dit handboek vertrekt vanuit deze modellen om de clinicus concrete, state-of-the-art handvatten te bieden om het diagnostisch handelen inhoudelijk te sturen. Dit boek is het vierde in een reeks waarmee de auteurs hulpverleners willen informeren over het diagnostische proces en over recente inzichten in de (ontwikkeling van) gedrags- en emotionele problemen die de diagnosticus nodig heeft om een kwaliteitsvol diagnostisch onderzoek uit te voeren. Dit handboek is dan ook relevant voor studenten én voor hulpverleners die een antwoord trachten te vinden op de hulpvragen van kinderen, jongeren en gezinnen.

In dit vierde en laatste deel zoomen de auteurs in op diagnostiek bij een breed scala aan specifieke klachten. Deze klachten kunnen te maken hebben met emotionele problemen zoals angst, depressie, eetstoornissen en (niet-) suïcidale zelfbeschadiging, met gedragsproblemen zoals hechtingsstoornissen of overmatig gamen, of met ontwikkelingsgerelateerde problemen zoals ADHD of autismespectrumstoornis. Voor alle klachten schetsen de auteurs de nodige theoretische achtergrond. Vervolgens beschrijven zij instrumenten en strategieën om aan handelingsgerichte diagnostiek te doen op de niveaus van onderkenning, verklaring en indicatiestelling.

GUY BOSMANS is hoofddocent aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven. Hij is gedragstherapeut en werkte verschillende jaren als diagnosticus in een kinderpsychiatrische eenheid. Momenteel doceert hij het vak diagnostiek in de orthopedagogische hulpverlening. Hij is gespecialiseerd in het domein van kinderen en jongeren met gehechtheidsproblemen en betrokken bij onderzoek in de jeugdzorg.

PATRICIA BIJTTEBIER is hoogleraar aan de Onderzoekseenheid Schoolpsychologie en Ontwikkelingspsychologie van Kind en Adolescent van KU Leuven. Ze doceert psychodiagnostiek en ontwikkelingspsychopathologie en verricht onderzoek naar processen en mechanismen die een rol spelen in de ontwikkeling van zowel internaliserende als externaliserende problemen in kindertijd en adolescentie.

ILSE NOENS is hoofddocent aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek en academisch verantwoordelijke voor PraxisP, het praktijkcentrum van de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven. Zij doceert het vak diagnostiek in de orthopedagogische hulpverlening en is eindverantwoordelijke voor de stages in de orthopedagogiek. Zij is gespecialiseerd in autismespectrumstoornis en in gezinsgerichte ambulante hulpverlening.

LAURENCE CLAES, klinisch psychologe en gedragstherapeute, is hoogleraar aan de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven. Zij doceert het vak klinische psychodiagnostiek en is eindverantwoordelijke voor de stages in het klinisch werkveld en de permanente vormingen klinische psychodiagnostiek, optie kind, jongeren en volwassenen.